Vai trò mới của cấp xã trong việc duy trì OCOP

Trang chủ » Vai trò mới của cấp xã trong việc duy trì OCOP

Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong hệ thống hành chính tại Việt Nam khi nhiều huyện bị giải thể, xã được sáp nhập và cơ cấu lại bộ máy quản lý. Trong bối cảnh đó, một câu hỏi lớn được đặt ra:

Ai sẽ là lực lượng nòng cốt để duy trì và triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP)?

Câu trả lời ngày càng rõ ràng: Cấp xã sẽ trở thành tuyến đầu mới trong việc gìn giữ và vận hành chương trình OCOP tại cơ sở.

Thực trạng sau sáp nhập – cấp xã chưa “làm chủ”

Trước đây, việc triển khai chương trình OCOP chủ yếu do cấp huyện điều phối, từ việc hướng dẫn hồ sơ, đánh giá sản phẩm, tổ chức chấm điểm, đến kết nối giữa chủ thể và cấp tỉnh. Sau khi cấp huyện bị giải thể, cấp xã trở thành đơn vị gần dân nhất nhưng lại:

Chưa từng trực tiếp triển khai trọn vẹn OCOP
Thiếu nhân sự chuyên trách (đa phần cán bộ kiêm nhiệm)
Không có công cụ hướng dẫn chuẩn (biểu mẫu, tài liệu kỹ thuật…)
Không tự tin xử lý các hồ sơ kỹ thuật như TCCS, công bố, truy xuất nguồn …

Vai trò mới của cấp xã trong giai đoạn OCOP tái tổ chức

Trong bối cảnh mới, cấp xã cần chủ động thực hiện các nhiệm vụ sau:

1. Tổng hợp và giới thiệu sản phẩm tiềm năng

Là đơn vị nắm rõ tình hình sản xuất địa phương, cấp xã có lợi thế trong việc xác định sản phẩm đặc trưng và tiềm năng tham gia OCOP.

2. Hướng dẫn bước đầu cho chủ thể

Cán bộ xã đóng vai trò hướng dẫn sơ bộ quy trình, yêu cầu hồ sơ, và giúp chủ thể tránh các lỗi cơ bản ngay từ đầu.

3. Phối hợp với tỉnh và đơn vị tư vấn

Thay vì “ôm hết việc”, cấp xã nên phối hợp với tỉnh và các đơn vị tư vấn chuyên môn (như DKD) để triển khai chương trình một cách hiệu quả và bài bản.

Điều kiện để cấp xã thực hiện tốt vai trò mới

Để cấp xã có thể đảm đương vai trò mới trong OCOP, cần đảm bảo các yếu tố sau:

Tập huấn chuyên sâu về hồ sơ pháp lý, quy trình triển khai OCOP mới theo QĐ 148/QĐ-TTg
Bộ tài liệu chuẩn hóa, dễ tiếp cận, dễ áp dụng cho cán bộ xã
Sự đồng hành của đối tác kỹ thuật có kinh nghiệm, giúp xã thực hiện các bước quan trọng: tư vấn hoàn thiện hồ sơ, hướng dẫn, tập huấn, kết nối thị trường…

DKD – Đối tác kỹ thuật đồng hành cùng cấp xã trong triển khai OCOP

Là đơn vị đã tập huấn, hỗ trợ triển khai OCOP tại hơn 20 tỉnh thành trên cả nước, DKD thấu hiểu những vướng mắc và khó khăn của cấp xã trong bối cảnh sáp nhập. Chúng tôi cam kết:

Hỗ trợ tập huấn cán bộ xã về OCOP
Cung cấp bộ công cụ triển khai chương trình OCOP tại địa phương
Phối hợp rà soát, hoàn thiện hồ sơ chủ thể
Hỗ trợ truyền thông sản phẩm và kết nối cung cầu

Kết luận

OCOP sau sáp nhập không mất đi – mà cần một cách tổ chức mới.
Cấp xã chính là lực lượng giữ lửa cho chương trình OCOP tại cơ sở nếu được trao quyền, được hỗ trợ và có đối tác đồng hành.